Aslen Trabzon Of’lu bir ailenin çocuğu olan Süleyman Soylu 21 Kasım 1969 tarihinde İstanbul’da doğdu. Plevne Lisesi’nin ardından İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi’nden mezun oldu.
1987 yılında DYP İstanbul İl Gençlik Kolları’nda siyasete başladı.1987-1990 yılları arasında DYP İstanbul İl Gençlik Kolları’nda Yönetim Kurulu üyeliği ve Teşkilat Başkanlığı görevlerini üstlendi.
1995 yılında Gaziosmanpaşa yönetim kurulu üyeliğine,17 Temmuz 1995 yılında yapılan kongrede 25 yaşında İlçe Başkanlığına seçildi. 18 Nisan 1999′da partisinden Gaziosmanpaşa Belediye Başkan adayı oldu.
29 Nisan 1999′da DYP İstanbul İl Başkanlığı görevine geldi. 3,5 yıl sürdürdüğü İstanbul İl Başkanlığı görevinden 2002 yılında ayrılarak milletvekili adayı oldu.
Süleyman Soylu 6 Ocak 2008 tarihinde yapılan demokrat parti nin 4.Olağanüstü kongresinde Genel Başkanlığa seçildi. Ardından 15 Kasım 2008 tarihinde yapılan 9. Olağan kongre sonucunda yeniden Genel Başkanlığa seçildikten sonra partisi başında 29 Mart Mahalli Seçimlerine katıldı. 16 Mayıs 2009′da kendi talebi ile gerçekleşen kongrede Demokrat Parti Genel Başkanlık görevi sona erdi.
Bu süreçten sonra, ülke çapındaki değişik üniversitelerden ve çeşitli sivil toplum örgütlerinden gelen davetlerle Türkiye’nin bir çok bölgesinde konferans ve panellere katıldı.
12 Eylül 2010 Referandumu için sunulan anayasa değişikliği paketinin, Türkiye’nin dönüşümü ve demokratikleşmesi için hayati öneme sahip olduğunu gören Süleyman Soylu, ”Demokrasi Buluşmaları” adını verdiği bir dizi seminer düzenledi ve arkadaşları ile birlikte Türkiye’yi dolaşarak ”evet” oyu tercihinin nedenlerini milletle paylaştı. Bu faaliyetinin ardından partisinden ihraç edildi.
1989′da okul arkadaşlarıyla ortaklaşa kurduğu bir şirketle ticaret hayatına atılan Süleyman Soylu, 1995 yılında kendi kurduğu şirketiyle halen ticari hayatını sürdürmektedir.
Ak parti Genel Başkanı ve Başbakan Sayın Recep Tayyip Erdoğan tarafından aktif siyasete yeniden davet edilen Süleyman Soylu 5 Eylül 2012’de Adalet ve Kalkınma Partisi Genel Merkezi’nde düzenlenen genişletilmiş grup toplantısındaki törenle resmî olarak Adalet ve Kalkınma Partisi’ne katıldı.
30 Eylül 2012’de Adalet ve Kalkınma Partisi Merkez Karar ve Yönetim Kurulu’na seçildi, müteakiben Ar-Ge’den Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevine getirildi. Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi Trabzon milletvekili seçildi.
12 Eylül 2015 Adalet ve Kalkınma Partisi 5. Olağan Kongresi’sinde yeniden Merkez Karar ve Yönetim Kurulu üyeliğine seçildi. 13 Eylül 2015’te de Teşkilattan Sorumlu Genel Başkan Yardımcılığı görevini Mustafa Ataş’a devretti.
1 Kasım 2015 Türkiye genel seçimlerinde Adalet ve Kalkınma Partisi Trabzon 1. sıra adayı oldu ve seçilerek meclise girdi. 24 Kasım 2015’te Ahmet Davutoğlu tarafından kurulan 64. Türkiye Hükûmeti’nde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı görevine atanan Soylu, Davutoğlu’nun istifa etmesinin ardından Binali Yıldırım tarafından kurulan 65. Türkiye Hükûmeti’nde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı görevine devam etti.
Soylu, 31 Ağustos 2016’da istifa eden Efkan Ala’nın yerine İçişleri Bakanlığı görevine atandı.
Soylu, 9 Eylül 2016’da terör örgütlerine destek verdikleri iddia edilen bazı belediyelerde görevden almaların olacağını söyleyerek “28 belediyenin yönetimi Kandil’in talimatıyla değil, şu ay yıldızlı bayrağı kendi gönlüne sindirmiş insanların yönetimiyle devam edecektir” ifadelerini kullandı. 11 Eylül 2016’da ise 2 il, 24 ilçe ve 2 belde belediyesine kayyum atandı. Ayrıca Hakkari, Batman, Şanlıurfa ve Diyarbakır’daki belediyelere de kayyum atandı.
Bakanlıktan istifası
10 Nisan 2020 tarihinde COVID–19 salgını dolayısıyla ilan edilen 2 günlük sokağa çıkma yasağının aynı gün iki saat önceden açıklanması sebebiyle vatandaşların marketlerde ve fırınlarda yoğunluk oluşturması tepkiye neden oldu. Bu yaşanan süreçte sorumluluğun şahsına ait olduğunu belirterek 12 Nisan 2020 tarihinde görevinden istifa ettiğini açıkladı. Fakat Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından bu istifanın kabul edilmediği açıklandı.
Cumhuriyet tarihinin en kararlı İçişleri Bakanı olarak terör örgütleriyle mücadele etti. FETÖ ve PKK ile mücadelesinde büyük halk desteği aldı. Terörle mücadelesi devam ediyor. Allah ayağına taş değdirmesin.
Süleyman Soylu, evli ve iki çocuk babasıdır.